Suomeksi
Autismi ei ole sairaus
Autismikirjon häiriö aiheutuu aivojen poikkeavasta kehityksestä. Se ilmenee usein jo varhain lapsuudessa. Autismista ei voi ”parantua”. Vain kolmasosalla ihmisistä, joilla on autismikirjon häiriö, on kehitysvamma.
Autismikirjon oireet ovat yksilöllisiä
Jotkut tarvitsevat paljon tukea arjessaan, kun taas toiset pärjäävät hyvin itsenäisesti. Yksilöllisen tuen avulla edistetään autismikirjon ihmisten ja heidän läheistensä itsenäistä ja hyvää elämää.
Autismikirjoon kuuluu joitakin yleisiä erityispiirteitä
- Vaikeudet sanallisessa ja sanattomassa viestinnässä
- Vaikeudet ymmärtää muiden ihmisten ajatuksia ja tunteita
- Yli- tai aliherkkyys aistimuksille, kuten äänet, kosketus, valo, maku ja haju
- Halu pitää kiinni rutiineista ja toistaa samaa käyttäytymisen kaavaa
Autismikirjoon liittyy myös vahvuuksia
- hyvä yksityiskohtien havaitseminen
- vahva keskittymiskyky omiin mielenkiinnon kohteisiin
- vahva oikeudentaju
Autismi ei aina näy ulospäin
Koska autismi ei näy aina ulospäin, ihmiset voivat tulkita käyttäytymisen joskus väärin. Ystävyyssuhteiden luominen ja vuorovaikutuksen tavat voivat olla erilaisia kuin muilla ihmisillä.
Autismikirjoa esiintyy kaikkialla maailmassa
Noin 1 prosentilla väestöstä on jokin autismikirjon häiriö. Tämän perusteella Suomessa voidaan arvioida olevan noin 55 000 autismikirjon ihmistä.
Lue lisää: Autismiliitto, Terveyskirjasto
Af-Somali
Autism-ku ma aha cudur
Cilladaha kal duwan ee Autism-ka waxa sababa ukoridda maskaxda. Waxa ay ku bilaabantaa oo ay soo ifbaxdaa caruurnimada hore. Qof kama “bugsan” karo autism-ka. Kaliya saddex meelood meel dadka qaba cilladaha kala duwan ee autism-ka ayaa leh naafonimo dhanka korriinka ah.
Calaamadaha autism-ka waa max qof kasta ugaar ah qofna qof aanu la mid ahayn
Qaar waxa ay ubaahan yihiin taageero aad u badan noloshooda maalin laha ah, halka qaarna ay awoodaan inay si wacan noloshooda u wataan. Taageero shakhsi ahaan ku habboon qof kasta waxa ay caawin kartaa dadka iyagu qaba cilladaha kala duwan ee autism-ka (iyo kuwa u dhowdhow) si ay unoolaadaan nolol xor ah oo midho leh.
Cilladaha kala duwan ee autism-ku waxa qayb ka ah astaamo guud oo lagu aqoonsado
- Dhibaatooyin dhanka xidhiidhka ah haday noqoto mid hadal ah iyo mid aan ahaynba
- Dhibaatooyin dhanka fahamka fikradaha iyo dareemada dadka kale
- Necbaanshiyo amba danba ka gelid la’aan dareemada sida maqalka, taabashada, iftiinka, dhadhanka iyo urta
- Doonitaan ah raacitaanka ruutiin markasta iyo ku celcelinta habdhaqan isku mid ah
Cilladaha autism-ka waxa sidoo kale ka mid ah ku yeelashada awoodo meelaha qaar
- karti wanaagsani dhanka ufiirsasahada waxyaalaha yaryar
- uyeelashada awood fiican inuu diirada saaro qofku waxa uu xiisaynaayo
- dareen xooggan oo dhanka caddaalada ah
Autism-ka mar walbo lagama arki karo qofka
Autism-ku ma aha mid qofka mar walbo laga arkayo. Dadka marmar waxey ay qalad u fahmi karaan hab-dhaqanka qof qaba autism-ka. Qaabka dadka autism-ka qabo ey udhexgalaan bulsada wey ka duwanaan kartaa qaabka dadka kale.
Cilladaha autism-ka waxa lagu arkaa dadka dunida ku nool oo dhan
Ku dhawaad 1% dadka ayaa iyagu leh nooc cilladaha kala duwan ee autism-ka ah. Innagoo qiyaastan raacayna, waxa la qiyaasi karaa in ku dhawaad 55,000 qof oo ku nool Finland ay qabaan cilladaha autism-ka.
بالعربية
التوحد ليس مرضًا
ينشأ اضطراب طيف التوحد عن عدم انتظام نمو الدماغ. وعادةً ما يبدأ في الظهور في مراحل الطفولة المبكرة. لا يمكن أن «يتعافى» المرء من التوحد. لا يعاني سوى ثُلث مصابي اضطراب طيف التوحد فقط من إعاقات في النمو
تتفاوت أعراض طيف التوحد من شخصٍ لآخر، فهي خاصة بكل فردٍ على حدة
فبينما يحتاج البعض إلى الكثير من الدعم خلال حياتهم اليومية، هناك من يتمكنون من إدارة حياتهم على أحسن وجه بدون مساعدة أحد. يمكن أن يساعد «الدعم المُخصص لكل فرد» في تهيئة المصابين باضطراب طيف التوحد (وذويهم) على عيش حياة مستقلة ومنتجة
يشمل طيف التوحد بعض السمات المميزة الشائعة، وهي
صعوبات في التواصل اللفظي وغير اللفظي
صعوبة فهم مشاعر الآخرين وأفكارهم
فرط أو قلة الحساسية تجاه المؤثرات الحسية مثل الأصوات، واللمس، والمذاق، والرائحة
الرغبة في الالتزام بالأعمال الروتينية وتكرار نفس النمط السلوكي
يشتمل طيف التوحد كذلك على بعض نقاط القوة المحددة، وهي
قدرة جيدة على ملاحظة التفاصيل
قدرة كبيرة على التركيز على اهتمامات شخص ما
شعور عالٍ بالعدالة
لا يمكن تمييز التوحد من المظهر الخارجي للشخص
وبسبب ذلك، قد يسئ الناس فهم تصرفات الشخص المتوحد في بعض الأوقات. قد تختلف الطرق التي يتواصل بها الأشخاص المصابون بالتوحد ويكوّنون بها الصداقات عن الأشخاص الآخرين
يُصاب الناس في جميع أنحاء العالم بطيف التوحد
يعاني 1% تقريبًا من نوع معين من اضطراب طيف التوحد. بناءً على هذا المقياس، يمكن تقدير أن هناك حوالي 55.000 حالة من طيف التوحد في فنلندا